Een dwangsom krijgen is ontzettend vervelend. Het kunnen hoge bedragen zijn die nog hoger worden wanneer je ze niet betaalt. Er zijn gevallen waarin je de dwangsom niet hoeft te betalen. Wanneer dat zo is, lees je in de onderstaande blog.
Wat was er aan de hand?
De eigenaar van een appartement in Den Haag ontving een last onder dwangsom omdat het appartement niet voldeed aan de voorschriften uit het Bouwbesluit, waardoor er sprake was van een overtreding van de Woningwet. Volgens de eigenaar was er sprake van bijzondere omstandigheden waardoor de gemeente niet handhavend had moeten optreden. Ten eerste stelde hij dat de dwangsom onevenredig was aangezien hij vanwege de toeslagenaffaire krap bij kas zat en onder het sociaal minimum leefde. Ten tweede stelde hij dat het appartement niet bewoond werd en ook niet toegankelijk was waardoor de veiligheid en gezondheid niet in het geding was.
Beginselplicht tot handhaving
Bij een overtreding is de gemeente verplicht om handhavend op te treden. Dit heet de beginselplicht tot handhaving. Op deze plicht bestaan uitzonderingen. In deze blog kan je meer lezen over deze uitzonderingen. Uitzonderingen kunnen zich voordoen als er concreet zicht op legalisatie bestaat of wanneer handhaving in de concrete situatie onevenredig is. De bewoner uit de rechtszaak deed een beroep op deze laatste uitzondering.
Zijn er bijzondere omstandigheden?
Dat het appartement niet bewoond werd of toegankelijk was zag de rechter niet als bijzondere omstandigheid. Het appartement had een woonfunctie en moest daarom voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit. Of het appartement wel of niet bewoond werd is niet van belang. Dat de eigenaar vanwege zijn financiële situatie niet aan de last kon voldoen zag de rechter ook niet als bijzondere omstandigheid. De gemeente hoeft bij invordering van dwangsommen in principe geen rekening te houden met de financiële draagkracht van de overtreder. De draagkracht van de overtreder kan namelijk in de regel pas in de executiefase ten volle worden gewogen. Alleen als evident is dat de overtreder gezien zijn financiële draagkracht niet in staat is de dwangsommen te betalen wordt dit bij de keuze om te handhaven meegewogen. Het is aan de overtreder zelf om aan te tonen dat hij het niet kan betalen. Daarvoor moet hij informatie verstrekken waaruit blijkt dat een betrouwbaar en volledig inzicht wordt verkregen in de financiële situatie en de gevolgen die het betalen van de verbeurde dwangsommen zou hebben. Dat had de overtreder in deze zaak niet gedaan. Omdat er geen bijzondere omstandigheden waren moest hij de dwangsom gewoon betalen.
Conclusie
Dwangsommen zijn altijd vervelend, maar als je ieder dubbeltje om moet draaien is dit een last die je er absoluut niet bij kan hebben. In principe houdt de gemeente geen rekening met de financiële draagkracht wanneer zij handhaaft maar wanneer evident is dat de overtreder niet in staat is de dwangsom te betalen wordt dit bij de keuze om te handhaven meegewogen. Ben jij niet in staat de dwangsom te betalen? Dan is het heel belangrijk om dit zelf bij de gemeente aannemelijk te maken.