Wat is een bijbehorend bouwwerk?

In het besluit omgevingsrecht is de mogelijkheid opgenomen om een bijbehorend bouwwerk te bouwen. Deze kan bijvoorbeeld vergunningvrij worden opgericht worden of met een vergunning in afwijking van het bestemmingsplan. Maar wanneer is een bouwwerk aan te merken als een “bijbehorend” bouwwerk. In deze blog leggen wij dit begrip verder uit.

Hoofdgebouw en bijbehorend bouwwerk

Een bijbehorend bouwwerk moet allereerst altijd worden gebouwd op hetzelfde perceel als het hoofdgebouw. Het hoofdgebouw is het gebouw dat noodzakelijk is om de bestemming van een perceel te verwezenlijken. Op een bestemming “wonen” is de woning altijd noodzakelijk om de bestemming te verwezenlijken dus is de woning altijd het hoofdgebouw. Bij andere bestemmingen kan dat nog wel eens afwijken. Als bijvoorbeeld een agrarische schuur op een perceel met bestemming “agrarisch” staat, kan het zijn dat die schuur niet noodzakelijk is voor de bestemming.

Per situatie zal gekeken moeten worden wat het hoofdgebouw is. Niet in alle gevallen zal er een hoofdgebouw zijn, en in sporadische gevallen zal er zelfs meer dan één hoofdgebouw op een perceel staan. Als er geen hoofdgebouw op een perceel staat, kan er ook nooit een bijbehorend bouwwerk worden gebouwd.

Of het bijbehorend bouwwerk op hetzelfde perceel als het hoofdgebouw staat, wordt beoordeeld aan de hand van de feitelijke situatie. Daarbij is niet doorslaggevend wat de kadastrale indeling is. Over de vraag of iets behoort tot hetzelfde perceel hebben wij uitgebreid geschreven in een andere blog: “hetzelfde perceel, of twee verschillende percelen”.

Bijbehorend bouwwerk

Een bijbehorend bouwwerk is een uitbreiding van het hoofdgebouw of een ander bouwwerk dat functioneel is verbonden met het hoofdgebouw. De uitbreiding van het hoofdgebouw is vrij voor de hand liggend, namelijk een uitbreiding van het oppervlak van het hoofdgebouw. Bij een woning bijvoorbeeld door middel van een bijkeuken of extra slaapkamer.

Het functioneel verbonden bouwwerk kan vaak veel meer zijn. Het kan eventueel ook een losstaande of aangebouwde uitbreiding van het hoofdgebouw zijn, zoals de slaapkamer bij de woning in de achtertuin. Maar het kan ook functioneel verbonden zijn met het hoofdgebouw zoals een opslag (schuurtje) bij een woning of een carport ten behoeve van de woning.

Het functioneel met het hoofdgebouw verbonden gebouw hoeft niet ondergeschikt te zijn aan het hoofdgebouw. In de praktijk gebeurt het dan ook regelmatig dat een vergunning wordt verleend voor een bijbehorend bouwwerk dat wezenlijk groter is dan het oorspronkelijke hoofdgebouw. Voor alle bijbehorende bouwwerken is echter wel vereist dat ze een dak hebben. Een bouwwerk zonder dak kan dus ook nooit een bijbehorend bouwwerk zijn.

Aanvullende eisen bij vergunningvrij bouwen

Onder de regels voor vergunningvrij bouwen zijn er een aantal aanvullende eisen bij het bouwen van een bijbehorend bouwwerk. Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen bouwwerken die op een afstand van meer dan, en minder dan 4 meter van het oorspronkelijke hoofdgebouw liggen. Binnen 4 meter van het oorspronkelijk hoofdgebouw mogen in principe alle bijbehorende bouwwerken worden gebouwd, zolang zij maar voldoen aan de regels voor vergunningvrij bouwen (meer daarover leest u in de blog “Hoeveel mag ik vergunningvrij bouwen?”).

Voor bijbehorende bouwwerken die verder dan 4 meter van het oorspronkelijk hoofdgebouw gelegen zijn, is de aanvullende eis opgenomen dat de bouwwerken functioneel ondergeschikt aan het hoofdgebouw moeten zijn. Dit betekent dat anders dan de hiervoor genoemde mogelijkheden, de bouwwerken een ondersteunende functie bij het hoofdgebouw moeten hebben. Bij een woning zullen ze dus geen primaire woonfunctie mogen hebben, zoals een slaapkamer, woonkamer of (bij-)keuken. Wel mogen ze bijvoorbeeld als opslagruimte of carport dienen. Die bouwwerken zijn immers ondersteunend aan de woonfunctie.