In sommige gevallen is het nodig om tijdelijk een woning te bouwen. Het is vaak erg lastig om een vergunning te krijgen om een woning te bouwen en vaak moet het bestemmingsplan ervoor worden gewijzigd. Dat is een erg kostbare en tijdrovende procedure. In sommige gevallen biedt de kruimelregeling een uitkomst. Het gebruik van deze regeling kan u veel tijd en geld besparen, maar wanneer is hij toepasbaar? We hebben besloten een reeks blogs te schrijven om de mogelijkheden te verduidelijken. In deze laatste blog uit de reeks, gaan we in op de tijdelijke vergunning voor strijdig gebruik van ten hoogste 10 jaar.
Wat is de kruimelregeling?
Iedere gemeente legt in een bestemmingsplan vast waar gebouwen en gronden voor dienen te worden gebruikt. Bouwplannen moeten in dit bestemmingsplan passen. Toch komt het vaak voor dat een bouwplan niet binnen het bestemmingsplan past. In dat geval moet het bestemmingsplan worden gewijzigd, maar een bestemmingswijziging is een langdurig en kostbaar traject. Om die reden heeft onze wetgever de kruimelregeling in het leven geroepen.
Met behulp van de kruimelregeling kan de gemeente u in een verkorte procedure van slechts acht weken, toestemming verlenen om in afwijking van het bestemmingsplan te bouwen of gronden te gebruiken. De afwijking wordt vastgelegd in een vergunning om af te wijken van het bestemmingsplan. Verder kent de kruimelregeling 11 mogelijke toepassingen, welke staan opgesomd in artikel 4 bijlage II Besluit omgevingsrecht. De naam kruimelregeling doet misschien vermoeden dat deze regeling op maar een klein aantal gevallen van toepassing is, maar dat is zeker niet het geval. De kruimelregeling is door de jaren heen erg uitgebreid en tegenwoordig op veel gevallen toepasbaar. Het is dus handig om te controleren of uw bouwplan onder de kruimelregeling valt, omdat u hiermee veel tijd en geld kan besparen.
Gebruik van gronden of bouwwerken in strijd met het bestemmingsplan
Als uw plannen niet passen binnen de andere onderdelen van de kruimelregeling, kan dit laatste lid wellicht uitkomst bieden. Via dit lid wordt de mogelijkheid gegeven om gebouwen of gronden in strijd met het bestemmingsplan te gebruiken. De voorwaarde die hieraan zit is dat het een tijdelijke vergunning is en het strijdig gebruik maximaal 10 jaar mag duren. Bij het verlenen van een vergunning moet dan ook aannemelijk worden gemaakt dat de situatie na 10 jaar beëindigd kan worden en het geen onomkeerbare gevolgen heeft. Er mag dus ook niet iedere 10 jaar een tijdelijke vergunning verleend worden. Wel mogen er verschillende tijdelijke vergunningen verleend worden, mits de gezamenlijke termijn de 10 jaar niet overschrijdt.
De termijn van 10 jaar begint te lopen vanaf de eerste vergunning die strijdig gebruik legaliseert, zo heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geoordeeld. Als een vergunning verlopen is, en het strijdig gebruik daarna illegaal voortduurt, kan slechts een tijdelijke vergunning worden verleend tot 10 jaar nadat de eerste vergunning verleend is. Echter, bij een situatie die nooit legaal is geweest, hoeft de tijd dat het illegaal gebruik voortduurde niet meegerekend te worden. Als u zonder vergunning al 10 jaar een pand in strijd met het bestemmingsplan gebruikt, kan er daarna alsnog een tijdelijke vergunning voor 10 jaar worden verleend. De termijn van 10 jaar begint dus pas te lopen op het moment dat het voor het eerst legaal is geworden.
De mogelijkheden die met dit onderdeel van de kruimelregeling gerealiseerd kunnen worden, zijn te veel om op te noemen. Om toch een beeld te kunnen vormen, treft u hieronder een aantal voorbeelden uit de rechtspraak die door middel van dit onderdeel van de kruimelregeling gelegaliseerd zijn: het bouwen van een extra laag op een school voor lesruimte, het opzetten en uitbreiden van een tijdelijk winkelcentrum, het gebruiken van een pand als opvangcentrum voor asielzoekers en het gebruik van een oud kantoorpand voor de huisvesting van buitenlandse studenten.
Beperking van de mogelijkheden
Hoewel de mogelijkheden oneindig lijken voor zover het maximaal 10 jaar duurt, zijn er toch een aantal beperkingen in de wet opgenomen. Dit onderdeel van de kruimelregeling mag namelijk niet worden gebruikt voor activiteiten in onderdeel C en D in de Bijlage van het Besluit milieueffectrapportage. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelde in deze uitspraak dat daarbij enkel naar de eerste kolom gekeken hoeft te worden. Activiteiten die hiermee uitgesloten worden zijn bijvoorbeeld het aanleggen van een snelweg, het opzetten van een installatie voor het fokken, mesten of houden van pluimvee of varkens en de wijziging of uitbreiding van een inrichting voor de opslag van schroot of autowrakken.
Gebruik in de praktijk
In de praktijk wordt deze kruimelafwijking soms ook gebruikt om de periode tot een nieuw bestemmingsplan te overlappen. Om tijd en kosten te besparen wordt een vergunning voor 10 jaar aangevraagd. Tegen de tijd dat er een nieuw bestemmingsplan wordt vastgesteld, wordt de “tijdelijke” vergunning positief bestemd in het nieuwe bestemmingsplan. Hierdoor hoeft geen geheel nieuw bestemmingsplan vastgesteld te worden om uw plannen te realiseren.
In 2018 is in de rechtspraak bevestigd dat deze manier van werken niet in strijd is met de wet. Wel wordt getoetst of aan alle voorwaarden is voldaan. Als het gebruik na 10 jaar kan worden beëindigd en het gebruik geen onomkeerbare gevolgen heeft, maakt het niet uit of het gebruik ook zal worden beëindigd. Meer hierover vindt u in deze blog.
Andere delen uit de reeks
Deel 1: Bijbehorende bouwwerken
Deel 2: Nutsvoorzieningen
Deel 3: Bouwwerken geen gebouw zijnde
Deel 4: Niet op de grond gelegen aanbouw
Deel 5: Antenne-installatie
Deel 6: Warmtekrachtkoppeling bij glastuinbouwbedrijf
Deel 7: Biogasinstallatie
Deel 8: Niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied
Deel 9: Afwijkend gebruik
Deel 10: Bewoning van een recreatiewoning
Deel 11: Tijdelijk afwijkend gebruik
